الگوهای عملیات مالی کالاها (انبار)
هسته اصلی عملیات در سیستم انبار و کنترل موجودی نوسا، مبتنی بر کالاها و رخدادهای انبار می‌باشد. اسناد انبار، صرفا از رخدادهای انبار حاصل می‌شوند. این اسناد توسط سیستم ثبت می‌گردند، بنابراین در پردازش رخدادهای مالی انبار برای تشکیل سند، نیاز به تعریف الگوهایی ثابت و قابل پیش بینی وجود خواهد داشت.
در الگوی عملیات مالی کالاها(انبار)، حساب و تفصیلی‌های اصلی مربوط به موجودی و در شرایط استاندارد پذیر بودن الگو، برای رخدادهای انحراف خرید و انحراف نرخ مصرف تعریف می‌گردد.
جهت استفاده از یک کالا در رخدادهای انبار، تعریف و اختصاص الگوی عملیات مالی مربوطه، برای آن کالا(در زمان تعریف) الزامی خواهد بود.
الگوهای عملیات مالی شامل روش تعیین بها، استاندارد پذیر بودن، حساب و تفصیلی‌های اصلی و همچنین قوانین طرف‌حساب مربوط به هر کالا می‌باشند.
تعریف الگوی عملیات مالی
به منظور تعریف یک الگوی عملیات مالی جدید، از منوی " تعریف (قانون) "، گزینه " الگوهای عملیات مالی کالاها (انبار) " را انتخاب نمایید.
با انتخاب این گزینه، پنجره " الگوهای عملیات مالی کالاها (انبار) " به شکل زیر، باز خواهد شد.
جهت افزودن یک الگوی جدید، بر روی تکمه 
کلیک کرده و یا کلید " Insert " در صفحه‌کلید را فشار دهید.
با انجام این کار، سطری جدید به فهرست اضافه خواهد شد.
بر روی سطر جدید کلیک کرده و با استفاده از تکمه 
و یا کلیدهای ترکیبی " Shift + Enter "، وارد پنجره " تدوین یک الگوی عملیات مالی (انبار) " به‌شکل زیر شوید :
پنجره " تدوین یک الگوی عملیات مالی (انبار) "، شامل اطلاعاتی به شرح زیر می‌باشد :
- کد الگوی عملیات مالی : در این قسمت یک کد برای الگوی عملیات مالی مورد نظر، اختصاص دهید.
کد الگوی عملیات مالی عددی یکتا می‌باشد و امکان ذخیره دو الگو با کدهای مشابه، وجود نخواهد داشت.
در صورتی که این فیلد تکمیل نگردد، سیستم آخرین کد خالی را به آن اختصاص خواهد داد.
- نام : در این قسمت، نام الگوی موردنظر را وارد نمایید.
به عنوان مثال می‌توان نام الگو را مطابق محصول یا گروهی از محصولات که از این الگوی عملیات مالی استفاده می‌کنند، تعیین نمود.
- نام لاتین : درصورت نیاز، در این قسمت نام لاتین الگوی عملیات مالی را وارد نمایید.
- روش تعیین بها : در این قسمت، نحوه محاسبه‌ی بهای صدور(خروج) کالا از انبار را از میان روش‌های متداول زیر انتخاب نمایید :
- میانگین
- میانگین به تفکیک انبار
- FIFO
- LIFO
- شناسایی ویژه
- استاندارد پذیر : در این قسمت، استاندارد پذیر بودن الگوی عملیات مالی را تعیین نمایید.
جهت ذخیره الگوی عملیات مالی بر روی تکمه " تصویب " کلیک نمایید.
الگوی عملیات مالی، مطابق شکل زیر به فهرست اضافه خواهد شد.
به همین ترتیب می‌توان سایر الگوهای موردنظر را تعریف نمود.
حساب و تفصیلی‌های اصلی
پس از تعریف الگوی عملیات مالی کالا (انبار)، تعیین یک حساب از نوع " موجودی " الزامی می‌باشد.
همچنین، تعیین حسابهایی از نوع " انحراف خرید " و " انحراف نرخ مصرف "، برای الگوهای عملیات مالی" استاندارد پذیر "، الزامی می‌باشد.
کالاهایی که از الگوی عملیات مالی استاندارد پذیر استفاده می‌کنند، در زمان ورود، حساب موجودی آنها برابر با بهای استاندارد تعیین شده بدهکار و مابه تفاوت بهای ورودی در حسابی بنام " انحراف خرید " ثبت خواهد شد.
جهت مطالعه توضیحات تکمیلی در خصوص بهای استاندارد و محاسبه انحرافات به قسمت بهای استاندارد و محاسبه انحرافات، مراجعه نمایید.
به منظور تعریف حساب و تفصیلی‌های اصلی مربوط به یک الگوی عملیات مالی، ابتدا " الگوی "موردنظر را انتخاب نموده سپس در قسمت " حساب و تفصیلی‌های اصلی " بر روی تکمه (در نوار ابزار مربوط به بخش مذکور)، کلیک و یا کلید " Insert " را فشار دهید.
با انجام این کار پنجره " تدوین حساب و تفصیلی‌های اصلی الگوی عملیات مالی " به‌شکل زیر باز خواهد شد :
پنجره فوق شامل پارامترهایی به شرح زیر می‌باشد :
- نوع : در این قسمت، نوع حساب موردنظر را از میان" موجودی "، " انحراف خرید " و یا " انحراف نرخ مصرف " انتخاب نمایید.
- انبار : در صورتی که طرف حساب اصلی درحال تعریف، مربوط به یک انبار خاص می‌باشد، در این قسمت انبار مورد نظر را انتخاب نمایید.
- استفاده از تفصیلی انبار : در صورتی که در هنگام تعریف یک انبار برای انبار مورد نظر، تفصیلی وارد نموده‌اید و قصد دارید که تفصیلی مربوط به آن، بطور خودکار برای کالاهایی که از این الگوی عملیات مالی استفاده می‌کنند درج شود، از این گزینه استفاده نمایید.
با انتخاب گزینه " خطا در صورت عدم وجود تفصیلی انبار"، از انتخاب این الگوی عملیاتی برای سطرهای فاقد تفصیلی انبار، جلوگیری خواهد شد.
- استفاده از تفصیلی مرکز : در صورتی که نوع حساب را " انحراف نرخ مصرف " تعیین نموده اید، با انتخاب این گزینه تفصیلی مربوط به مراکز مصرف یا تامین کالا(در صورت تعریف)، بصورت خودکار برای کالاهایی که از این الگوی عملیات مالی استفاده می‌کنند، درج خواهد شد.
با انتخاب گزینه " خطا در صورت عدم وجود تفصیلی مرکز "، از انتخاب این الگوی عملیاتی برای سطرهای فاقد تفصیلی مرکز، جلوگیری خواهد شد.
- حساب : در این قسمت، حساب اصلی مربوط به الگوی عملیات مالی را با توجه به نوع حساب منتخب، وارد نمایید.
به عنوان مثال برای نوع " موجودی " می‌توان حسابی با عنوان موجودی مواد و کالاها را انتخاب نمود.
- تفصیلی : درصورت نیاز، تفصیلی‌های مرتبط را جهت درج در اسناد، در این قسمت وارد نمایید.
پس از ورود اطلاعات مورد نظر بر روی تکمه " تصویب "، کلیک نمایید.
به همین ترتیب می‌توان سایر حساب و تفصیلی‌های اصلی را برای الگوی عملیات مالی مورد نظر تعیین نمود.
درصورتی که کالایی مشخص، در چند انبار نگهداری می‌شود، می‌توان سه حالت مختلف را برای حساب و تفصیلی‌های موجودی در نظر گرفت :
1.کالاها در تمام انبارها از یک حساب موجودی استفاده نمایند. در این صورت، تعریف یک حساب از نوع موجودی کفایت می‌کند.
2.تعریف موجودی کالا به تفکیک انبار، در این صورت به تعداد حسابها و با توجه به انبار آنها، حساب از نوع موجودی در الگوی عملیات مالی تعریف نمایید.
3.در صورتی که از یک حساب موجودی جهت نگهداری و انبارها در تفصیلی‌های جداگانه‌ای تعریف شده‌اند، در این حالت به دو طریق می‌توان عمل نمود :
- به تعداد آن تفصیلی‌ها و با توجه به انبار آنها، حساب و تفصیلی‌های از نوع موجودی در الگوی عملیات مالی تعریف نمود.
- درصورتی که در هنگام تعریف انبارها، تفصیلی مربوط به آنها اختصاص داده شده اند، کافیست یک حساب مشترک از نوع موجودی برای کالاها تعریف نموده و از گزینه " استفاده از تفصیلی انبار "، جهت درج خودکار تفصیلی انبار، با توجه به انبار درج شده در آن سطر، استفاده نمایید.
قوانین طرف حساب
از قوانین طرف حساب اختصاصی جهت سهولت در تعیین طرف حساب رخدادها، به هنگام عملیاتی نمودن برگه‌های انبار استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که تعیین طرف حساب برای هر رخداد می‌تواند از طریق درج خودکار طرف حساب عمومی ، درج خودکار طرف حساب اختصاصی و یا به صورت دستی انجام پذیرد. بنابراین الزامی به تعیین طرف حساب اختصاصی مربوط به هر رخداد وجود نخواهد داشت.
قوانین طرف حساب در حقیقت مربوط به بخش مالی رخدادهای مربوط به انبار می‌باشد و در سند حاصله از برگه‌های انبار درج خواهند شد در صورتی که حساب و تفصیلی‌های اصلی، در سطرهای اصلی سند انبار درج شده و حاوی اطلاعات مربوط به کالا و انبار و به عنوان یک رخداد در برگه‌های انبار درج خواهند شد.
جهت تعریف طرف حساب، در پنجره " الگوهای عملیات مالی کالاها (انبار) " بر روی الگوی عملیات مالی مورد نظر کلیک کرده و از قسمت " قوانین طرف حساب " بر روی تکمه کلیک و یا با استفاده از کلید " Insert " وارد پنجره " تدوین یک قانون طرف حساب الگوی عملیات مالی " شوید.
تعریف طرف حساب اختصاصی برای حالت‌های مختلفی امکان پذیر می‌باشد. به عنوان مثال می‌توان طرف حسابها را با توجه به شرایط " نوع رخداد "، " الگوی کد مرکز "، " انبار " و " وضعیت بها " تفکیک نمود.
- تعریف طرف حساب برای انواع رخدادهای زیر : در این قسمت نوع رخداد(هایی) که می‌توانند از این قانون طرف حساب استفاده کنند را تعیین نمایید.
- الگوی کد مرکز : در این قسمت الگوی کد(محدوده)مراکز مربوط به رخدادهایی که می‌توانند از این قانون طرف حساب استفاده کنند را تعیین نمایید.
- استفاده از تفصیلی مرکز : در صورتی که هنگام تعریف یک مرکز در درخت مراکز مصرف یا تامین کالا و خدمات، برای مرکز تفصیلی تعریف نموده‌اید، جهت درج خودکار تفصیلی مرکز در سطرها، از این گزینه استفاده نمایید.
برای این منظور گزینه استفاده از تفصیلی مرکز را انتخاب نموده و در قسمت " درج در "، محل مورد نظر در یکی از شماره‌های تفصیلی را انتخاب نمایید.
- خطا در صورت عدم وجود تفصیلی مرکز: با انتخاب این گزینه ، از انتخاب این طرف حساب اختصاصی، برای سطرهای فاقد تفصیلی مرکز جلوگیری خواهد شد.
- محدوده کد انبار : در این قسمت محدوده انبار(های)، مرتبط با رخدادهایی که می‌توانند از این قانون طرف حساب استفاده کنند را تعیین نمایید.
- وضیت بها : در این قسمت وضعیت بها، برای رخدادهایی که می‌توانند از این قانون طرف حساب استفاده کنند را تعیین نمایید. وضعیت بها می‌تواند " واقعی " یا " برآوردی " باشد.
- استفاده از حساب و تفصیلی‌های آخرین رخداد مشابه : با انتخاب این گزینه، در طرف حساب اختصاصی کالاهایی که از این الگو استفاده می‌کنند، حساب و تفصیلی‌های آخرین رخداد مشابهی که در سیستم درج شده در طرف حساب اختصاصی رخداد جدید استفاده خواهد شد.
- حساب : در این قسمت طرف حساب مربوط به رخدادهای تعیین شده را انتخاب نمایید.
- تفصیلی : در قسمت تفصیلی‌ها، در صورت نیاز، تفصیلی مرتبط با طرف حساب تعیین شده را وارد نمایید.
پس از تکمیل فیلدهای مورد نظر، جهت ذخیره قانون طرف حساب بر روی تکمه " تصویب "، کلیک نمایید.
قانون طرف حساب جدید مطابق شکل زیر، به فهرست قوانین طرف حساب (مربوط به الگوی عملیات مالی منتخب)، اضافه خواهد شد.
به همین ترتیب می‌توان سایر قوانین طرف حساب مربوط به هر رخداد را برای الگوهای عملیات مالی تعریف نمود.
اصلاح یک الگوی عملیات مالی
به منظور اصلاح یک الگوی عملیات مالی(انبار) ، از منوی " تعریف (قانون) "، گزینه " الگوهای عملیات مالی کالاها (انبار) " را انتخاب نمایید.
با انتخاب این گزینه، پنجره " الگوهای عملیات مالی کالاها (انبار) " به شکل زیر باز خواهد شد.
در پنجره فوق بر روی الگوی عملیات مالی مورد نظر دو بار کلیک کرده و یا با استفاده از کلیدهای ترکیبی " Shift + Enter " وارد پنجره " تدوین یک الگوی عملیات مالی (انبار) " شوید.
پس از انجام اعمال اصلاحات موردنظر بر روی تکمه " تصویب " کلیک نمایید.
اصلاح حساب و تفصیلی‌های اصلی
جهت اصلاح حساب و تفصیلی‌های اصلی الگوی عملیات مالی، ابتدا الگوی مورد نظر را انتخاب نمایید.
در قسمت " حساب و تفصیلی‌های اصلی "، با دو بار کلیک بر روی سطر مورد نظر و یا استفاده از تکمه وارد پنجره " تدوین حساب و تفصیلی‌های اصلی الگوی عملیات مالی " شده و اصلاحات موردنظر را انجام دهید.
همچنین جهت حذف یک حساب اصلی، از تکمه 
استفاده نمایید.
اصلاح قوانین طرف حساب
جهت اصلاح یک قانون طرف حساب، ابتدا الگوی عملیات مورد نظر را انتخاب نمایید.
در قسمت " قوانین طرف حساب " بر روی سطر مورد نظر دو بار کلیک کرده و یا با استفاده از تکمه وارد پنجره " تدوین یک قانون طرف حساب الگوی عملیات مالی " شده و اصلاحات مورد نظر را انجام دهید.
همچنین جهت حذف یک قانون طرف حساب، از تکمه استفاده نمایید.
اصلاح الگوی عملیات مالی در صورتی که کالاهای استفاده کننده از این الگو در برگه‌های غیر از پیش نویش ثبت شده‌اند، امکان‌پذیر نخواهد بود.
امکان اصلاح حساب و تفصیلی‌های اصلی و قوانین طرف حساب مربوط به یک الگوی عملیات مالی، در صورتی که از آن در رخدادهای انبار(بصورت عملیاتی)استفاده نموده‌اید، میسر می‌باشد. نکته بسیار مهم در این خصوص این است که درصورت اصلاح این بخش، حساب و تفصیلی اصلی و قوانین طرف حساب مربوط به رخداد های پیش از اصلاح، تغییر نخواهند کرد و تنها رخداد جدید شامل تغییرات خواهند شد.
درصورتی که الگوی عملیات مالی در رخدادهای انبار مورد استفاده قرار گرفته باشد، تغییر روش تعیین بها از شناسایی ویژه به سایر روش ها و بلعکس، در برگه‌های پیش‌نویس و عملیاتی، امکان‌پذیر نخواهد بود.
حذف یک الگوی عملیات مالی
جهت حذف یک الگوی عملیات مالی انبار، از منوی " تعریف (قانون) "، گزینه " الگوهای عملیات مالی کالاها (انبار) " را انتخاب نمایید.
با انتخاب این گزینه، پنجره " الگوهای عملیات مالی کالاها (انبار) " به شکل زیر باز خواهد شد.
در پنجره الگوهای عملیات مالی کالاها (انبار) بر روی الگوی عملیات مالی مورد نظر کلیک کرده و به کمک تکمه و یا کلیدهای ترکیبی " Ctrl + Delete " اقدام به حذف الگوی مورد نظر نمایید.
در صورتی که الگوی عملیات مالی(انبار) در تعریف کالاها مورد استفاده قرار گرفته باشد، قابل حذف نخواهد بود.
بهای استاندارد و محاسبه انحرافات
با استفاده از امکان تعیین بهای استاندارد می‌توان انحراف خرید و انحراف نرخ مصرف مواد را نسبت به پیش بینی‌های بودجه‌ای مورد بررسی قرار داد.
در هنگام عملیاتی نمودن برگه‌های انبار اختلاف بین بهای واقعی ورود کالا و بهای استاندارد، توسط سیستم انبار شناسایی و با توجه به نوع رخداد، به حسابهای انحراف خرید و یا انحراف نرخ مصرف انتقال می‌یابد. از این رو، تعریف این حسابها در الگوی عملیات مالی برای کالاهای استاندارد پذیر، الزامی می‌باشد.
حسابهای از نوع انحراف نرخ مصرف، تنها در رخدادهای " تحویل به تولید " ، " بازگشت تحویل به تولید(دوره جاری) " و " تعدیل تحویل به تولید " مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این نوع حسابها جهت کنترل مصرف مواد به صورت استاندارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به عنوان مثال سناریوی زیر را در نظر بگیرید :
کالای آرد کیسه 40 کیلویی با واحد کیسه و بهای استاندارد 800/000 در سیستم تعریف گردیده است.
همان‌طور که ملاحظه می‌شود، کالای مزبور با بهای واقعی 890/000 برای هر واحد، وارد انبار شده.
در این شرایط با عملیاتی نمودن برگه، سند انبار مربوطه به شکل زیر خواهد بود.
همان گونه که ملاحظه می‌شود، حساب موجودی مواد اولیه به بهای استاندارد کالا بدهکار و طرف حساب، به بهای واقعی بستانکار شده و مابه تفاوت بها به حساب انحراف خرید بسته شده است.
متعاقبا با تدوین برگه خروج از نوع تحویل به تولید، سند حاصله این برگه به‌شکل زیر خواهد بود :
category : بازگشت