جستجوی همزمان (دوبلین)

شبکه سیمرغ

يکي از خواص نرم افزار سيمرغ، امکان جستجوي همزمان در مراکز اطلاع رساني است. مراکز ميزبان سيمرغ در اينترنت تشکيل شبکه اي بنام شبکه سيمرغ را مي دهند که هر کدام از کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني يک گره (Node) از اين شبکه اند. مراکز اطلاع رساني عضو شبکه سيمرغ اين امکان را دارند که اطلاعات و پيامها را بين خود رد و بدل کنند. لذا هر کاربر سيمرغ که به يکي از اين مراکز متصل شود در واقع وارد شبکه اطلاع رساني سيمرغ خواهد شد و تمام مراکز در دسترس او خواهد بود. شبکه سيمرغ کاملا" Online بوده و لذا منابع و پايگاه هاي عرضه شده در اين شبکه نيز کاملا" به روز مي باشد. به عبارت ديگر آخرين وضعيت منابع و اطلاعات مراکز در دسترس کاربران خواهد بود.

پشتيباني استاندارد دوبلين (Dublin Core )

در مراکز اطلاع رساني منابع و اسناد و مدارک متنوعي وجود دارد که اگر بخواهيم مانند گذشته، براي هر کدام از اين اسناد مداخل جستجوي بخصوصي طراحي کنيم، آنگاه جستجو و بازيابي تمام مدارک با دشواري انجام خواهد شد. براي مثال در پايگاه کتابهاي فارسي فيلدي به نام "موضوع" وجود دارد. در پايگاه "مقاله هاي فارسي" اين فيلد موجود نيست و به جاي آن فيلد "توصيفگر" قرار دارد. يا فرض کنيد پايگاه "فیلمهای سینمایی" فيلدهاي خاصي مانند "تهیه کننده"، "کارگردان"، "بازیگران" ، "آهنگساز" و ... دارد که اين فيلدها به همين نام در هيچ پايگاه ديگري وجود ندارد. حال اگر کاربري بخواهد در منابع مختلف به دنبال مطلبي جستجو کند با تعداد متعدد و متنوعي از پايگاهها و مداخل اختصاصي براي جستجو روبرو شده و اين کار براي او دشوار خواهد بود. به همين دليل نياز به وجود يک سري مداخل فراگير و مشترک ميان تمام منابع حس مي شد که براي اين کار مدل دوبلين (Dublin Core) توسط متخصصين و سازمانهاي معتبر و جهاني کتابداري و اطلاع رساني طراحي و عرضه شده است.

در اين مدل، که براي استفاده کاربران نهايي (End Users) طراحي شده، سعي شده است که تعدادي مدخل براي جستجو و نمايش ساده و غير تخصصي اطلاعات تعريف شده و از اين پس در تمام انواع مختلف و متنوع اطلاعات قابل استفاده باشد. به همين منظور اين مداخل به شکلي است که اطلاعات کتابشناختي تمام انواع مدارک را شامل مي شود. مدل تعديل شده اين استاندارد در سيمرغ شامل مداخل زير مي باشد:

• عنوان
• پديدآور اصلي
• ساير پديدآوران
• کليه پديدآوران
• موضوع
• ناشر
• شماره بازيابي
• شابک/شاپا
• شرح
• مشخصه ظاهري
• منبع اثر
• پوشش زماني و مکاني اثر

براي مداخل فوق در هر پايگاه اطلاعاتي، فيلد يا ترکيبي از فيلدها متناظر و معادل مي باشد. براي مثال در مورد پايگاه "فیلمهای سینمایی"، فیلد "تهیه کننده" در مدخل دوبلین "پدیدآور اصلی" و فيلدهاي "کارگردان" و "بازیگران" و "آهنگساز" در مدخل دوبلین "ساير پديدآوران" قابل بازيابي و نمايش خواهد بود. استفاده از اين مدل، باعث خواهد شد که کاربران در هنگام جستجو در تمام مراکز اطلاع رساني و براي بازيابي منابع اطلاعاتي، تنها با يک صفحه جستجو روبرو شده و نيازي به حفظ اسامي متنوع فيلدها و مداخل و ياد گيري روش هاي مختلف جستجو نداشته باشد.

صفحه‌ی مربوط به جستجوی دوبلین در کلاینت سیمرغ

در اين صفحه به دو زبان فارسي و انگليسي و در چهار فرم "جستجوي ساده"، "جستجوی کامل"، "جستجوی پيشرفته"و "جستجوی منابع دیجیتال" مي توانيد به جستجو بپردازيد.در اين پنجره، می‌توانید عبارت مورد نظر خود را همزمان در پایگاهها و مراکز اطلاع‌رساني مختلف جستجو کنید. امکانات و بخشهاي مختلف اين پنجره به شرح زير مي باشد:

جستجوی ساده

حالت پيش فرض براي جستجو، فرم جستجوي ساده مي باشد. پنجره اين نوع جستجو به شکل زير است:

جستجو ساده

در اين صفحه عبارت مورد نظر براي جستجو را در بخش "عبارت جستجو" وارد کنيد. سپس در دريچه باز شونده پايين عبارت جستجو، مدخل جستجوي دلخواه خود را انتخاب کنيد (فلش سمت چپ اين دريچه را فشار دهيد و از فهرست مداخل، مدخل مورد نظر را کليک کنيد). در آخر تکمه را فشار دهيد. توجه داشته باشید در اين حالت مي توانيد از عملگرهاي منطقي ("و"، "يا" و "بجز") استفاده کنيد و عبارات جستجو را با هم ترکيب منطقي کنيد.

جستجوی کامل

تفاوت اين فرم جستجو با جستجوي ساده در اين است که در اين حالت، براي تمام مداخل جستجو ، يک دريچه خاص قرار داده شده و در صفحه قابل مشاهده اند. (شکل زير)

جستجو کامل

امکاني که در جستجوي نوع کامل اضافه شده، امکان ترکيب منطقي ميان مداخل مختلف مي باشد. يعني اين که مانند مثال شکل بالا، مي توانيد ميان مداخل نيز از عملگرهاي منطقي ("و"، "يا" و "بجز")استفاده کنيد و جستجوي دقيق تري را انجام دهيد.

جستجوی پیشرفته

همانطور که در شکل زير مشاهده مي کنيد، در جستجوي پيشرفته، امکان اين را داريد که سه عبارت جستجو را در سه مدخل دلخواه با هم ترکيب منطقي کرده و جستجو کنيد.

جستجو پیشرفته

مزيت اين نوع جستجو نسبت به جستجوي کامل در اين است که در يک جستجوي ترکيبي، مي توانيد ترتيب مداخل را آزادانه عوض کنيد. براي روشن تر شدن اين مطلب به مثال زير توجه کنيد:

• جستجوي شماره (1): عنوان = ايران بجز ناشر=اميرکبير

• جستجوي شماره (2): ناشر= اميرکبير بجز عنوان =ايران

در جستجوي شماره (1) ابتدا کتابهايي که عبارت "ايران" در عنوان آنها وجود دارد بازيابي شده و سپس از ميان آنها کتابهاي با ناشر "اميرکبير" حذف مي گردد. اما در جستجوي شماره (2) ابتدا کتابهاي با ناشر "اميرکبير" بازيابي و سپس از ميان آنها، کتابهايي که در عنوان آنها عبارت "ايران" دارد جدا و حذف مي شود.

کاملا" واضح است که نتايج حاصل از جستجوي (1) اساسا" با نتايج حاصل از جستجوي (2) متفاوت خواهد بود. هيچکدام از کتابهاي بازيابي شده در جستجوي (1) توسط "اميرکبير" منتشر نشده و اين در حالي است که کتابهاي بازيابي شده در جستجوي (2) همگي مربوط به انتشارات "اميرکبير" مي باشد. با توجه به موارد ذکر شده، در اينجا به شرح امکانات و عناصر موجود در صفحه جستجوي پيشرفته مي پردازيم:

عبارت جستجو:

در اين دريچه، عبارت مورد نظر براي جستجو را وارد کنيد.

در:

دريچه انتخابي "در" براي تعيين مدخل جستجوي موردنظر به کار مي رود. با فشار تکمه فلش سمت چپ اين دريچه، فهرستي از نام مداخل باز خواهد شد که مي توانيد مدخل مورد نظر خود را با کليک انتخاب کنيد.

جستجو پیشرفته

عملگر های منطقی:

با استفاده از عملگرهاي منطقي بين مداخل مي‌توانيد اقدام به جستجوي ترکيبي نماييد. جهت انتخاب هر يک از عملگرهاي منطقي بين مداخل، بايد مکان‌نما را بر روي دايره سمت راست گزينه مربوطه قرارداده و کليک کنيد.

جستجوی منابع دیجیتال:

این قسمت برای جستجوی تخصصی در انواع منابع دیجیتال (صدا، عکس، فیلم، تمام متن، ...) موجود در کتابخانه دیجیتال طراحی شده است. به این منظور با استفاده از امکانات این صفحه می توانید در متن اثر و تمام اطلاعات توصیفی منابع دیجیتال که در پایگاه Repository ذخیره شده است جستجو کنید. توضیح این که جستجوهای قبلی (ساده، کامل و پیشرفته) منحصرا" برای جستجو در اطلاعات فهرست نویسی (کتابشناختی) رکوردها بوده و امکان جستجوی تخصصی و مستقیم در منابع دیجیتال را ندارند.