انواع عملگرهای جستجوی سیمرغ
عملگرهای جستجو در نرم افزار سیمرغ به سه دسته ی کلی تقسیم می شوند:
- عملگرهاي بين مداخل جستجو (بين سطرها)
- علائم اختصاري پيش‌بيني شده جهت جستجوهاي عام و خاص
- عملگرهاي بين کلمات(واژه‌ها) موجود در يک مدخل جستجو (داخل يک سطر)
عملگرهاي بين مداخل جستجو (بين سطرها)
با استفاده از عملگرهاي منطقي مي توانيد دو يا چند مدخل را با هم ترکيب نماييد. براي اين کار در کنار هر کدام از مداخل جستجو يک تکمه سه وضعيتي وجود دارد که براي مداخل فارسي سه حالت <و>، <يا>، <بجز> را مي تواند به خود بگيرد. براي مداخل لاتين نيز معادل آنها سه عملگر <AND>، <OR>، <EXPECT> وجود دارد. در حالت پيش فرض، عملگر منطقي بين مداخل جستجوي فارسي عملگر <و> و برای مداخل جستجوی لاتین عملگر AND مي باشد. براي تغيير اين عملگر، نشانگر را روي آن برده و کليک کنيد تا حالتهاي ديگر (<يا> و <بجز>) را به خود بگيرد.
عملگر <و>/<AND>
عملگر <و> بکار رفته در بين دو دريچه جستجو، با ايجاد يک ارتباط منطقي بين دو سطر جستجو، بدنبال اسنادي مي‌گردد که هر دو شرط مندرج در طرفين عملگر را دارا باشند.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
اصول مهندسي برق. موضوع: برق -- مهندسي.
خواص مواد در مهندسي برق. موضوع: مهندسي برق -- مواد.
آشنايي با مهندسي برق و الکترونيک. موضوع: برق -- مهندسي. ۲.الکترونيک -- مهندسي.
عملگر <يا>/<OR>
عملگر <يا> بکار رفته در بين دو دريچه جستجو، با ايجاد يک ارتباط منطقي بين دو سطر جستجو، بدنبال اسنادي مي‌گردد که حداقل يکي از دو شرط مندرج در طرفين عملگر را دارا باشند.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
مباني برق. موضوع: ۱.برق.
اصول مهندسي برق. موضوع: ۱.برق -- مهندسي.
اتوماتيک کنترل. موضوع: ۱.فيزيک. ۲.مهندسي کنترل.
عملگر <بجز>/<EXPECT>
عملگر <بجز> بکار رفته در بين دو دريچه جستجو، با ايجاد يک ارتباط منطقي بين دو سطر جستجو، در يک مجموعه از اسنادي که اولين شرط را دارا مي‌باشند، به دنبال اسنادي مي‌گردد که دومين شرط را نداشته باشند.
نکته مهم: در عبارات جستجوي چند سطري، اولويت عملگرها از بالا به پايين تعيين مي‌شوند.
در مثال بالا، عبارت جستجويي که سيستم به دنبال آن مي‌گردد، عبارت زير است:
((عنوان=[ايران]) يا (پديدآور=[منصوري])) و (موضوع=[تاريخ])
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- بازگشت از ايران پديدآور: هاوس هولد موضوع: تاريخ
- علوم اسلامي در قرن اول هجري پديدآور: ذبيح‌الله منصوري موضوع: تاريخ
- ايران و بابر پديدآور: ذبيح‌الله منصوري(مترجم) موضوع: تاريخ
علائم اختصاري پيش‌بيني شده جهت جستجوهاي عام و خاص
عملگر <$>
هنگامي که قسمت انتهايي عبارت جستجو را نمي‌دانيد (يا داراي ارزش جستجو نمي‌باشد) از علامت $ استفاده کنيد. با درج $ در انتهاي يک عبارت جستجو، تنها بخش ابتدايي عبارتها ملاک جستجو خواهند بود.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- کتاب در پويه تاريخ
- تاريخچه کشف عناصر شيميايي
- افسانه‌هاي تاريخي و ملي بلغاري
عملگر <" ">
با درج عبارت جستجو داخل علائم "گيومه"، تمام اسنادي که عبارت جستجو در آنها بعنوان شناسه بکار رفته است، يافت مي‌شوند.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ تمدن
عملگرهاي بين کلمات(واژه‌ها) موجود در يک مدخل جستجو (داخل يک سطر)
عملگرهاي و، یا، بجز/and,or,expect
- عملگر <و>/<and>
اين عملگر نوعي عملگر دو عملوندي است و بدنبال اسنادي مي‌گردد که هر دو عبارت مندرج در طرفين عملگر را شامل باشند.
معادل این عملگر در پایگاه‌های لاتین عملگر and می‌باشد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ انديشه‌هاي کلامي در اسلام
- حقوق زن در اسلام
- تاريخ تاريخ نگاري در اسلام
- عملگر <یا>/<or>
اين عملگر نوعي عملگر دو عملوندي است و بدنبال اسنادي مي‌گردد که حداقل شامل يکي از عبارات مندرج در طرفين اين عملگر باشند.معادل این عملگر در پایگاه‌های لاتین عملگر or می‌باشد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ انديشه‌هاي کلامي در اسلام
- حقوق زن در اسلام
- تاريخ ناشناخته بشر
- عملگر <بجز>/<expect>
اين عملگر نوعي عملگر دو عملوندي است و در يک مجموعه از اسناد، بدنبال اسنادي مي‌گردد که مشخصا يک عبارت خاص را شامل نباشند.معادل این عملگر در پایگاه‌های لاتین عملگر expect می‌باشد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ ناشناخته بشر
- خون و تاريخ
- تاريخ نگاران
عملگرهای همجواری، نزدیک، همتکرار
- عملگر<همجواری(n)>
اين عملگر نوعي عملگر "دو عملوندي" است و همجواري دو کلمه يا عبارت را براساس ترتيب درج آنها و تعداد کلمات بين‌شان، مورد بررسي قرار مي‌دهد. اين عملگر مناسب جستجو در متن‌هاي نسبتا طولاني مي‌باشد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ تمدن
- تاريخ تمدن اسلام
- توليد، جغرافيا، اقتصاد،تاريخ، تمدن، فرهنگ
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- نامه آل سامان: مجموعه مقالات مجمع علمي تمدن، تاريخ و فرهنگ سامانيان
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ تمدن اسلام
- کليات تاريخ و تمدن ايران پيش از اسلام
- تاريخ مختصر تمدن و فرهنگ ايران قبل از اسلام
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ تمدن: تحليلي از تاريخ جهان از آغاز تا عصر جهان
- تمدن سپاهان: تاريخ، فنون، هنرها، جوامع
- تاريخ تمدن و تاريخ فراعنه مصر باستان
- عملگر <نزدیک>
اين عملگر نوعي عملگر "دو عملوندي" است و ميزان نزديکي دو کلمه يا عبارت به يکديگر را براساس تعداد کلمات مابين‌شان و بدون در نظر گرفتن ترتيب درج عبارات، مورد بررسي قرار مي‌دهد. اين عملگر مناسب جستجو در متن‌هاي نسبتا طولاني مي‌باشد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ تمدن اسلام
- توليد، جغرافيا، اقتصاد،تاريخ، تمدن، فرهنگ
- نامه آل سامان: مجموعه مقالات مجمع علمي تمدن، تاريخ و فرهنگ سامانيان
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ تمدن اسلام
- تاريخ مختصر تمدن و فرهنگ ايران قبل از اسلام
- تمدن سپاهان: تاريخ، فنون، هنرها، جوامع
- تاريخ تمدن و تاريخ فراعنه مصر باستان
- عملگر <همتکرار>
اين عملگر نوعي عملگر "دو عملوندي" است و در مورد فيلدهاي تکرارپذير کاربرد دارد و وجود دو کلمه يا عبارت را در "يک تکرار" از فيلد تکرارپذير، مورد بررسي قرار مي‌دهد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- سير فرهنگ درايران
موضوع: ايران- تمدن- تاريخ فرهنگ ايراني- تاريخ
- تاريخ سياسي ساسانيان
موضوع: ايران- تمدن- پيش از اسلام
- زمينه فرهنگ و تمدن ايران
موضوع: تمدن ايراني اساطير ايراني
براي درک بهتر، در همين عبارت جستجو، بجاي <همتکرار> از عملگر <و> استفاده نماييد و دو نتيجه جستجو را با يکديگر مقايسه نماييد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ علوم اسلامي
موضوع: تمدن اسلامي- تاريخ علوم اسلامي- تاثير ايران
- سير فرهنگ درايران
موضوع: ايران- تمدن- تاريخ فرهنگ ايراني- تاريخ
عملگر همه، هیچ و بدون
- عملگر <همه>
اين عملگر هيچ عملوندي ندارد و با درج آن در هر يک از دريچه‌هاي جستجو، تمام اسنادي که فيلد متناظرشان حاوي اطلاعات است، بعنوان نتيجه جستجو گزارش مي‌شوند.
- مباني نظامها و خدمات اطلاعاتي
- خشم بت‌پرستان
- در قلمرو صنعت نفت
- عملگر <هیچ>
اين عملگر هيچ عملوندي ندارد و براي جستجوي فيلدهاي خالي استفاده مي‌گردد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- سرزمين دور
موضوع: خالي
- يادداشتهاي زيرزميني
موضوع: خالي
- وزارت ترس
موضوع: خالي
- عملگر <بدون>
اين عملگر عموما بصورت "تک عملوندي" بکار مي‌رود و در "تمام اسناد" موجود در پايگاه‌هاي مراکز تعيين شده، بدنبال اسنادي مي‌گردد که مشخصا يک عبارت خاص را شامل "نباشند". اين عملگر اگر با دو عملوند بکار رود هم‌ارز بجز خواهد بود. معادل این عملگر در پایگاه‌های لاتین عملگر not می‌باشد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- گاندي فرزند اشتباه زمان
- مباني نظامها و خدمات اطلاعاتي
- قانون اساسي ژاپن
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ ناشناخته بشر
- خون و تاريخ
- تاريخ نگاران
عملگر تا و ..
- عملگر <تا>
اين عملگر نوعي عملگر "دو عملوندي" است و براي جستجوي اسناد موجود در ميان دو حد بکار مي‌رود. اين عملگر، عبارات مندرج در طرفين عملگر را با عبارات موجود در "واژه‌نامه" مقايسه مي‌نمايد و اسناد متناظر با عباراتي از واژه‌نامه را که در فهرست واژه‌نامه، "بين" اين دو حد قرار گرفته‌اند، استخراج مي‌نمايد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ ابي الفداء
- تاريخ ابي زکريا
- کليات بيدل: ديباچه، قصايد، تاريخات، ترکيبات، ...
نکته: در دريچه‌هاي ورود اطلاعات "چپ به راست"، بعلت بروز اشکال در درج عبارت، بجاي استفاده از عملگر "تا"، از عملگر ".." استفاده مي‌شود.
- عملگر <..>
اين عملگر نوعي عملگر "دو عملوندي" است و بسيار شبيه عملگر to مي‌باشد با اين تفاوت که در جستجوها، حدهاي بالا و پائين را هم بعنوان نتيجه جستجو در نظر مي‌گيرد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي
- تاريخ ابن خلدون
- ترجمه الامام علي بن ابيطالب من تاريخ مدينه دمشق
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- سرگذشت سازمانها و نهادهاي علمي و آموزشي در ايران
شماره کنگره: ۴ص۵آ/ ۵۷۱ AS
- دائرةالمعارف زرين يا اطلاعات عمومي
شماره کنگره: ۲د۲ب/ ۳۶ AG
- ترين‌ها
شماره کنگره: ۴ت/ ۲۴۳ AG
نکته: در يک جمله منطقي نمي‌توان بيش از يک عملگر محدوده .. يا to بکار برد.
عملگرهای مقایسه‌ای
- عملگر مساوی =
اين عملگر نوعي عملگر مقايسه‌اي است و مانند تمام عملگرهاي مقايسه‌اي، "تک عملوندي" است. اين عملگر، عبارت جستجو را با عبارات موجود در "واژه‌نامه" مقايسه مي‌نمايد و اسناد متناظر با عبارتي از واژه‌نامه را که دقيقا مانند عبارت جستجو است، استخراج مي‌نمايد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تاريخ تمدن
- تاريخ‌التمدن الاسلامي
- خلاصه داستان تمدن ويل دورانت
عنوان قراردادي: تاريخ تمدن
توجه داشته باشيد که در عبارت جستجوي بکار رفته با اين نوع عملگر، عبارات "و"، "يا"، "بجز" و... بعنوان عملگر عمل نخواهند کرد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
-جنگ و صلح
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- فيلسوفان جنگ و صلح: کانت، کلاوزويتس، مارکس، انگلس، تولستوي
- نه صلح نه جنگ: امپراتوري جديد شوروي يا حسن استفاده از تنش زدايي
- جنگ و صلح
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- درآمدي بر تاريخ تمدن
شماره کنگره: ۲ت۹د/ ۵۳ CB
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- کنترل کيفيت آماري
سال نشر: ١٣٧٠
- چکيده برنامه دوم توسعه استان لرستان
سال نشر: [١٣٧٠]
- عملکرد سازمان تربيت بدني
سال نشر: ١٣٧٠؟]
- رياضيات عمومي و کاربرد هاي آن
سال نشر: -١٣٧٠
- عملگر<>
اين عملگر نوعي عملگر مقايسه‌اي است و مانند تمام عملگرهاي مقايسه‌اي، "تک عملوندي" است. اين عملگر، عبارت جستجو را با عبارات موجود در "واژه‌نامه" مقايسه مي‌نمايد و اسناد متناظر با عباراتي از واژه‌نامه را که همانند عبارت جستجو نيستند، استخراج مي‌نمايد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- مباني آمار حياتي
- سياستهاي اقتصاد کلان و اصلاحات ساختاري
- برندگان جايزه نوبل از آغاز تاکنون [۱۹۰۱-۱۹۹۹]
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- آمار کاربردي
سال نشر: ١٣٧٣
- مديريت: هدف‌گزيني
سال نشر: [بي.تا]
- رياضيات کاربردي
سال نشر: ١٣٧٥
- گيتاشناسي ايران
سال نشر: ١٣٦٨-١٣٧٦
- عملگر <
اين عملگر نوعي عملگر مقايسه‌اي است و مانند تمام عملگرهاي مقايسه‌اي، "تک عملوندي" است. اين عملگر، عبارت جستجو را با عبارات موجود در "واژه‌نامه" مقايسه مي‌نمايد و اسناد متناظر با عباراتي از واژه‌نامه را که در فهرست واژه‌نامه، "قبل" از عبارت جستجو درج شده‌اند، استخراج مي‌نمايد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- بهارستان
سال نشر: ١٣٠٠
- تحريم الغناء و السماع
سال نشر: 1997
- القانون التجاري في‌التجارة والتاجر
سال نشر: ق1415
- مباني آمار حياتي
سال نشر: ١٣٧٢
- رياضيات عمومي: براي دانشکده‌ها و مدارس
سال نشر: ١٣٥٥ش
- بازار جهاني مس
سال نشر: ١٣٦٩
- گزارش وضع پنبه ايران در دوره بهره
سال نشر: [بي‌تا]
- عملگر >
اين عملگر نوعي عملگر مقايسه‌اي است و مانند تمام عملگرهاي مقايسه‌اي، "تک عملوندي" است. اين عملگر، عبارت جستجو را با عبارات موجود در "واژه‌نامه" مقايسه مي‌نمايد و اسناد متناظر با عباراتي از واژه‌نامه را که در فهرست واژه‌نامه، "بعد" از عبارت جستجو درج شده‌اند، استخراج مي‌نمايد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- تحول حافظه در کودکان
سال نشر: ١٣٧٢
- روشهاي مسالمت آميز حل و فصل اختلافات بين‌المللي
سال نشر: ١٣٦٨
- ديناميک مهندسي، سيستم متريکSI
سال نشر: ١٣٧٠
- نهضت تعاوني ايران
سال نشر: ٢٥٣٥
- المورد، قاموس انگليسي-عربي
سال نشر: ١٩٨٣
- مرگ و مير تهران بزرگ در سال ١٣٥٤
سال نشر: ٢٥٣٦
- عملگر <=
اين عملگر نوعي عملگر مقايسه‌اي است و مانند تمام عملگرهاي مقايسه‌اي، "تک عملوندي" است. اين عملگر، عبارت جستجو را با عبارات موجود در "واژه‌نامه" مقايسه مي‌نمايد و اسناد متناظر با عبارتي از واژه‌نامه را که "مانند" عبارت جستجو است و همچنين اسناد متناظر با عباراتي از واژه‌نامه را که در فهرست واژه‌نامه، "قبل" از عبارت جستجو درج شده‌اند، استخراج مي‌نمايد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- بهارستان
سال نشر: ١٣٠٠
- تحريم الغناء و السماع
سال نشر: 1997
- القانون التجاري في‌التجارة والتاجر
سال نشر: ق1415
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- رياضيات عمومي: براي دانشکده‌ها و مدارس سال نشر: ١٣٥٥ش
- بازار جهاني مس
سال نشر: ١٣٦٩
- گزارش وضع پنبه ايران در دوره بهره
سال نشر: [بي‌تا]
- شناخت شهرهاي ايران
سال نشر: ١٣٧٩
- عملگر>=
اين عملگر نوعي عملگر مقايسه‌اي است و مانند تمام عملگرهاي مقايسه‌اي، "تک عملوندي" است. اين عملگر، عبارت جستجو را با عبارات موجود در "واژه‌نامه" مقايسه مي‌نمايد و اسناد متناظر با عبارتي از واژه‌نامه را که "مانند" عبارت جستجو است و همچنين اسناد متناظر با عباراتي از واژه‌نامه را که در فهرست واژه‌نامه، "بعد" از عبارت جستجو درج شده‌اند، استخراج مي‌نمايد.
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- بهارستان
سال نشر: ١٣٠٠
- روشهاي مسالمت آميز حل و فصل اختلافات بين‌المللي
سال نشر: ١٣٦٨
- ديناميک مهندسي، سيستم متريکSI
سال نشر: ١٣٧٠
نمونه نتایج حاصل از این جستجو به شرح زیر می‌باشد:
- نهضت تعاوني ايران
سال نشر: ٢٥٣٥
- المورد، قاموس انگليسي-عربي
سال نشر: ١٩٨٣
- مرگ و مير تهران بزرگ در سال ١٣٥٤
سال نشر: ٢٥٣٦
- شناخت شهرهاي ايران
سال نشر: ١٣٧٩
الویت عملگرها
در يک عبارت جستجو، اولويت عملگرها به ترتيب زير تعيين مي‌شوند:
- $
- " "
- بدون
- ساير عملگرها
نکته مهم: از بين عملگرهاي داراي اولويت يکسان، تقدم عملگرها با توجه به جهت عبارت جستجو، از "چپ به راست" يا از "راست به چپ" تعيين مي‌شوند.